JAMOVİ ile Yapısal Eşitlik Modeli Analizi Nasıl Yapılır?

 

Merhabalar,

JAMOVİ ile yapısal eşitlik modeli analizinin nasıl yapıldığını adım adım göstermeye çalışacağım.

Öncelikle bilgisayarınızda JAMOVI programının kurulu olması gerekiyor, ardından Şekil 1'de gösterilen ve programın en sağında yer alan "+" butonuna tıklayıp modülleri açmalısınız.

Şekil 1

Ardından Şekil 2'de gösterilen semlj- SEM isimli modelü kurmalısınız. 

Şekil 2

Bu modülü kurduktan sonra Şekil 3'te gösterildiği gibi menünüze "SEM" isimli yeni bir buton eklenecektir. 

Şekil 3

"SEM" butonuna tıklayarak yapısal eşitlik modeli analizi için değişkenleri tanımlayabileceğini ekran açılacaktır (Şekil 4). 

Bu ekranda üzerine ok gelen değişkenleri "Endogenous Variables" penceresine göndermeniz gerekiyor. 

Sadece üzerinden ok çıkan değişkenleri ise "Exogenous Covariates" penceresine göndermelisiniz. Modelde kontrol değişkeniniz varsa (cinsiyet vb.) bu değişkenleri "Exogenous Factors" penceresine taşıyabilirsiniz. 

Şekil 4

Değişkenleri atadığınız pencerelerin altında değişkenler arasındaki ilişkileri belirleyebileceğiniz sekmekler bulunmaktadır. Yani bir nevi okları çizmiyoruz fakat değişkenler arasındaki ilişkileri göstererek programın bizim yerimize okları çizmesini ve analizi gerçekleştirmesini sağlıyoruz. Bu işlemleri Şekil 5'te gösterilen "Endogenous Models" sekmesinden gerçekleştiriyoruz. Diğer sekmelerde ise standardize katsayılarının elde edilmesi, modelin görünümün değiştirilmesi gibi işlemleri gerçekleştirmek için uygun ayarlar bulunmaktadır. Bunları gerçekleştirdikten sonra en sağ pencerede analiz sonuçları otomatik olarak gözükecektir.

Şekil 5

Umarım bu hap bilgiler analizi yapmanıza ve kendinizi geliştirmenize katkı sağlamıştır. Sorularınızı ve yorumlarınızı paylaşabilirsiniz.

AMOS ile yapısal eşitlik modeli analizi

İngilizce açılımı “Analysis of Moment Structures” olan AMOS, yapısal eşitlik modeli analizlerinde kullanılan oldukça başarılı bir programdır. Birden çok bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki doğrudan ve dolaylı ilişkileri betimleyip, bu ilişkileri bir model üzerinde test edebilmek için AMOS, basit ve kullanıcı dostu bir ara yüz sunmaktadır. 

AMOS, değişkenler arasındaki varsayılan ilişkileri göstermek için modeller oluşturmanızı, modelleri; tahmin etmenizi, değerlendirmenizi ve sunmanızı sağlar. AMOS, standart çok değişkenli istatistik teknikleriyle modelleri daha doğru oluşturmanızı sağlar. Kullanıcılar AMOS’da grafiksel olan ya da grafiksel olmayan, programlanabilir bir arabirimi de tercih edebilir. AMOS’da, karmaşık ilişkileri yansıtan davranışsal ve tutumsal modeller oluşturabilir ve test edebilirsiniz. 

Ölçek geliştirme çalışmalarında doğrulayıcı faktör analiziniAMOS’da çok rahat gerçekleştirebilirsiniz. AMOS ile doğrulayıcı faktör analizi, yol analizi ve yapısal regresyon modeli analizi gerçekleştirilebilmektedir. AMOS ile hem gözlenen hem de gizil değişkenler arasındaki ilişkileri bir model üzerinde test edebilirsiniz.

IBM AMOS programının deneme sürümünü buradan indirebilirsiniz.

Bir sonraki aşamada amos ile gerceklestirebilecegimiz basit ve karmasik model analizlerini adım adım açıklamaya çalışacağım.